Jaryło
Konspekt
Mityczne bóstwo czczone przed wiekami przez ludy słowiańskie, związane z pradawnymi kultami wegetacyjnymi i solarnymi. Przypisywano mu władzę nad młodością, płodnością, wiosną, a co niezwykłe — również nad wojną. Według przekazów bóstwo to miało ukazywać się śmiertelnikom pod postacią bosego młodzieńca, ubranego w białą szatę, z wiankiem na głowie.
Bóg ten wraz z upadkiem swojego kultu i popularyzacją chrześcijaństwa w Europie Wschodniej miał być rzadko widywany przez ludzi, ale ostatnie wydarzenia ponownie ściągnęły na niego uwagę Ręki Węża.2,3,4
Ilustracja
Artystyczne ukazanie Jaryły.
Wiedza:
Cechy: Jak wcześniej wspominano, bóstwo to objawiało się jako bosy młodzieniec o bujnych włosach, ubrany w białą szatę, dosiadający białego konia. Jego główne atrybuty — wianek oraz kłos żyta — były oczywistymi symbolami rolnictwa, obfitości i płodności. Według podań posiadał również przy sobie głowę starszej osoby, która miała należeć do "starego Jaryły", jego reinkarnacji z poprzedniej wiosny. Zgodnie z przekazami, "stary Jaryło" był poprzednim wcieleniem "młodego Jaryły" odradzającego się podczas swojego święta — Jarych Godów5 — tak jak natura, zgodnie z cyklem pór roku. Jaryła z młodego mężczyzny dojrzewał z czasem, by ostatecznie umrzeć latem — podobnie do naturalnego cyklu zboża. Wówczas dawni Słowianie obchodzili rytualny obrzęd pogrzebu Jaryły, wierząc, że bóstwo wegetacji odrodzi się wraz z przyrodą na początku wiosny.
Natura: Imię Jaryły pochodzi od starosłowiańskiej nazwy wiosny — "jar". Słowo to oznacza młodość i krzepkość, wiążąc się z domeną, nad którą miał władać, obdarzając ludzi urodzajem pól i lasów oraz płodnością zwierzyny jak i samych ludzi. Będąc zwiastunem wiosennego odrodzenia i siły był też uosabiany ze słowiańskim bogiem wojny, a do dziś miały się zachować pewne artefakty świadczące o tym.6 Był on wśród ludu uznawany za dobre bóstwo, którego obecność i przyjście było wyczekiwane, przynosiło dobrobyt i urodzaj.
Współcześnie wraz z zanikiem pierwotnych przedchrześcijańskich wierzeń słowiańskich, wzmianki na temat jego pojawień się i obecności znacząco spadły — podobnie jak w przypadku innych tego typu bóstw.
Historia i Powiązani: Jaryło jest uważany za jedną z ważniejszych postaci panteonu bóstw słowiańskich pośród innych bogów takich jak Marzanna,7 Nyja, Wales czy Perun.8 Był on jednym z ważniejszych bóstw związanych z cyklem pór roku oraz przyrody, zajmując ważne miejsce w regulowaniu działania naturalnego ekosystemu.
Na moment obecny nie odnotowano, by Sekta Czcząca Peruna,9,10,11 wykazywała zainteresowanie tym bóstwem, pomimo potwierdzonego wspierania innych przebudzonych istot z wierzeń słowiańskich, a pewne przesłanki sugerują, że jego obecność mogłaby być nawet sprzeczna z ich celami — zobacz Wątpliwości.
Podejście: Jak wyżej wspomniano, Jaryło jako bóstwo odradzającej się natury i płodności był uważany za zwiastun szczęścia i urodzaju, w związku z czym jest on postrzegany pozytywnie przez Rękę Węża — jednakże jego długi okres uśpienia i nieaktywności, związany z zanikiem jego kultu, spowodował, że efekty jego działalności nie mogły być odczuwane przez ludzkość. Jednak wraz z wybudzeniem się Peruna i innych istot z wierzeń słowiańskich, możemy również potencjalnie się spodziewać powrotu jego aktywności.
Inne Detale: Świętem związanym z wiosennym zmartwychwstaniem Jaryły były Jare Gody znane też jako Jare Święto, odbywające się w okolicach równonocy wiosennej. Celem tego obrzędu było zakończenie zimy i rozpoczęcie wiosny, przynosząc tym urodzaj wśród natury i jej rozkwit — to właśnie wtedy młody Jaryło miał pojawiać się na swoim białym koniu, mknąć przez wsie i pola z odciętą głową swojego poprzednika, przynosząc ze sobą zmianę pory roku i pobudzać naturę do odżycia.
Warto też wspomnieć, że to właśnie w Jare Gody, przyjęło się obchodzić zwyczaj topienia i palenia Marzanny — jako symbolu pożegnania poprzedniej pory roku.
Obserwacje i Historie
Mości Najjaśniejszy i Wielmożny Królu Janie II Kazimierzu z rodu Wazów, donoszę z uszanowaniem, iż wedle rozkazu Twej Mości udałem się na prowincyje, by zbadać niezwykłe widzenia, o których to donosiła brać szlachecka na ostatnim sejmiku ziemskim. I tak, pragnę zawiadomić, iż z tego, com zasłyszał między chłopstwem i kupiectwem podróżnem, rzeczywiście mówi się o tajemnym młodzianie jeźdźcu, co to odziany w tunikę białą na rumaku pędzi przez majątki ziemskie. Za tymże jeźdźcem, jak wieść niesie, ziemia miała płodności obfitsze przynosić. Samemu go dostrzec mi się nie zdało, a trop jego rychło mi się urwał. Jednakże lud prosty powiada, iż ów jeździec przy pasie nosi głowę odrąbaną, co to być miała podobna do jeźdźca samego, jeno starsza latami. Pragnę podkreślić, iż wieści te, jakkolwiek dziwaczne, w chłopstwie wielką budzą grozę i zaciekawienie.12,13
Piotr Gembicki, biskup krakowski, herbu Nałęcz
Dnia 24 Martius Roku Pańskiego 1650
Królewska Fundacya
Włóczył się Jaryło
Po całym świecie
Rodził żyto w polu
Płodził ludziom dzieci
A gdzież on nogą
Tam żyto kopą
A gdzież on na ziarnie
Tam kłos zakwitnie
Tradycyjne pieśni śpiewane podczas Jarych Świąt
Dnia 16.06.2021 roku, Dr Ośmiornicki wraz z trzema agentami zostali wysłani do podległego Posterunku 22, zajmującego się przechowywaniem SCP-PL-374, celem ustalenia stanu placówki i obiektu po wystąpieniu Scenariusza Klasy IK-0 "Ciemne Wieki" — grupa powróciła tego samego dnia z pozostałym personelem obiektu, pod przewodnictwem Prof. Jerzego Jackowiaka, donosząc o tym, że SCP-PL-374 zdołała przełamać zabezpieczenia. Dyrekcja placówki uznała za kluczowe ponowne zabezpieczenie obiektu i przeprowadzenie Procedury 330-Mora, w związku z czym zadanie to zostało powierzone stacjonującej w placówce MFO Delta-1 ("Asystenci") pod przewodnictwem Prof. Jerzego Jackowiaka i Dr. Ośmiornickiego, w związku z posiadaniem doświadczenia w kwestii anomalii.14,15
Dyr. Dariusz Addams, Ośrodek PL-55
Raport sytuacyjny z dnia 21.06.2021 roku
Fundacja SCP
Wątpliwości
Największą niewiadomą w związku z Jaryłą stanowi jego relacją z Marzanną.
Bóstwa te stanowią swoje przeciwieństwa — ucieleśniając dwa aspekty cyklu życia przyrody: śmierć i jej odrodzenie. Jaryło, bóg wiosny, płodności i nowego początku, przynosi obfitość, światło oraz nadzieję na lepsze dni — podczas gdy Marzanna, bogini zimy i śmierci, symbolizuje zakończenie cyklu, chłód, mrok oraz nieuchronność przemijania. Oba te bóstwa stanowią dwa zwalczające się nawzajem siły naturalnego porządku świata. To właśnie święto Jaryły, Jare Gody, stanowiło moment zmiany tego, która z tych istot władała nad światem — ludzkość witała Jaryłę i żegnała Marzannę.
Oczywiście oprócz posiadania przeciwnych domen natury, dokładna relacja między tymi dwoma bóstwami pozostaje nadal dość niejasna, posiadając wiele sprzecznych ze sobą wersji w ludowych podaniach. Jednakże często przewijającym się motywem jest rzekomy związek miłosny łączący oba bóstwa, opisywanych w pradawnych legendach pod różnymi swoimi imionami jak Jasiek i Marysieńka. Natura tej relacji różni się między wersjami, zachowując jednak stale tragiczny wydźwięk, niepozwalający parze być razem — według niektórych wersji bóstwa panując nad przeciwnymi porami roku, nigdy nie mogą się spotkać; według innych natomiast Marzanna nie jest w stanie odwzajemnić swoim lodowatym sercem ciepłego uczucia Jaryły; a według jeszcze innych dawny żar uczuć między dwoma bóstwami w pewnym momencie przygasł. Niezależnie która z tych wersji jest prawdziwa, pewne jest to, że oba te bóstwa są związane ze sobą jakiegoś rodzaju szczególną więzią.
Skoro o tym mowa, zapewne wszyscy, których udało mi się tu zebrać w Bibliotece, czytaliście raporty Dozorców, które udało mi się zdobyć na temat wybudzenia się Marzanny i tego, że miała ona rozpocząć lodowaty marsz do nieokreślonego miejsca na północnym wschodzie Polski. Choć w obecnej sytuacji trudno o dostęp do szczegółowych informacji — moje źródła donoszą, że zdążyła już spowodować ogromne dewastacje znacznych terenów oraz też dużych ilości upraw, co może mieć ogromne negatywne skutki w obecnym kryzysie.
Mam też potwierdzone informację, że członkowie Sekty Czczącej Peruna bezpośrednio wspierają ją i utrudniają działania Dozorców przeciwko niej, co patrząc na to, jak ich infrastruktura reagowania uległa załamaniu, może mieć tragiczne skutki i wymaga naszych działań. — Prof. Anders
Anders wszyscy jesteśmy tu wdzięczni za to, że pomogłeś nam znaleźć schronienie w Bibliotece w tej sytuacji, ale nie wiemy, jak możemy ci przy tym dokładnie teraz pomóc; wielu z nas nie radzi sobie z obecną sytuacją, a co dopiero z jakimś słowiańskim bóstwem na wolności. — Niemir Ruta
Co dokładnie sugerujesz profesorze? — Nadia
Cóż Dozorcy nie będą w stanie sobie z nią poradzić obecnie — dlatego wymagają naszych działań przeciwko niej. Korzystając z tego, że przez Peruna zostały wybudzone ponownie istoty czczone przez dawnych Słowian, myślę, że wykorzystując tarczę Jaryły i inne artefakty, którymi dysponuje Biblioteka, będziemy w stanie przeprowadzić Jare Gody — pomimo że nie ma na to jeszcze dnia — i przyzwać Jaryłę by zakończył tę równie niepasującą do pory roku zimę Marzanny.
W końcu Jaryło miał być też bogiem wojny. — Prof. Anders
